Sức hấp dẫn của atiso – chất liệu làm nên 100 món ngon “đình đám” vừa qua tại Đà Lạt

Sự kiện lập kỷ lục trình diễn 100 món ngon từ cây atisô diễn ra tại Thung lũng Tình yêu Đà Lạt TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng do Hội Đầu bếp chuyên nghiệp tỉnh Lâm Đồng - Hiệp hội Du lịch Lâm Đồng tổ chức vào ngày 19-9 vừa qua. Cuộc thi cũng đã xác lập kỷ lục “100 món ngon từ cây atiso Đà Lạt”, mang thông điệp quảng bá tinh hoa ẩm thực Việt Nam. Đây là sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động du lịch kỷ niệm 130 năm Đà Lạt hình thành và phát triển. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết rõ về cây atiso, một loài hoa đẹp độc đáo cũng là món dược liệu quý.

Loài cây độc đáo

Cây atiso có tên khoa học là Cynara Scolynus Lour, được người Pháp đưa vào nước ta từ những năm 40 thế kỷ 20. Cây atiso có mặt ở khá nhiều nơi, nhưng chỉ hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của Đà Lạt nhất. Giống hoa này phát triển nhanh và mạnh mẽ trong khí hậu ôn đới, từ đó được phân thành một giống riêng được gọi là “Atiso Đà Lạt” và dần đã trở thành một biểu tượng của Đà Lạt.

Được yêu thích là món làm từ atiso được trang trí hình bản đồ Việt Nam

“Atiso Đà Lạt” là một loài hoa nhưng đồng thời cũng là một loại rau và thảo dược vì có thêm nhiều công dụng tuyệt vời. Theo đó, atiso có tính mát, vị ngọt pha chút đắng, có nhiều dưỡng chất. Do đó, người ta thường sử dụng hoa atiso để uống như trà hoặc nấu ăn.

Cây atiso có thể cao tới 1,5 - 2 mét, lá cây có thể dài đến 80cm. Phần lá có dạng hình trứng, mép lá hình răng cưa, hoa nở ở phần giao nhau giữa lá và thân chứ không có cuống hoa. Màu hoa tím nhạt, tràng hoa màu vàng hồng hoặc màu tía, đài hoa màu đỏ bao quanh lấy quả. Người ta thường thu hoạch atiso khi hoa vừa đủ lớn và vẫn còn non nhằm chế biến các món ăn được ngon miệng.

Hoa atiso tại Đà Lạt được chia làm hai loại, là loại bông nhọn và loại bông tròn, không chỉ ăn được phần hoa mà rễ, thân, lá thường được sấy khô tạo nên những loại trà túi lọc thanh nhiệt, giải độc. Theo những người trồng cây atiso tại Đà Lạt, vào khoảng mùa thu, khi lá đài hoa mềm tươi, có màu đỏ, là thời gian thu hoạch bắt đầu. Tại đây, cây atiso được trồng thành những diện tích lớn dưới thung lũng, thường cũng là những điểm thu hút đông đảo lượng khách du lịch đến tham quan. 

Lọt vào tiêu chí chấm giải cao của cuộc thi là những món ăn ngon và... đẹp

Atiso được coi là có công dụng lợi mật, giúp gan thải độc, thanh lọc cơ thể, bổ thận, phòng ngừa các bệnh xơ vữa động mạch…Hiện tại, một ngọn tháp lớn giữa trung tâm TP Đà Lạt cũng được xây dựng mô phòng hình ảnh loài hoa độc đáo này. “Người dân Đà Lạt tự hào về cây hoa atiso, loài hoa độc đáo, vừa đẹp lại vừa là dược liệu, lại vừa… làm được các món ăn ngon", chị Đào Thị Hồng, ngụ tại phường 1, TP Đà Lạt, chia sẻ.

Quảng bá nền ẩm thực Việt Nam

Với cây hoa atiso độc đáo, cùng tài nghệ của các đầu bếp khắp cả nước tạo nên 100 món “ngon- độc – lạ”, cuộc thi tài được thực hiện với mục đích quảng bá nền ẩm thực nước ta để bạn bè khắp nơi biết đến. Theo đó, cuộc thi tài sôi nổi tại Đà Lạt vừa qua đã có 20 đội đầu bếp tham gia, đến từ các nhà hàng, khách sạn trong tỉnh Lâm Đồng và các tỉnh, thành khác trong nước.

Theo ban tổ chức cuộc thi, những năm gần đây, các món ăn chế biến từ cây atiso luôn được xếp vào danh mục các món ăn cao cấp của ẩm thực Việt Nam. Vào đầu tháng 4 vừa qua, Tổ chức Kỷ lục châu Á cũng đã vừa công nhận thêm 9 kỷ lục châu Á mới cho món ăn Việt và nhóm món ăn, đặc sản, trong đó có atiso Đà Lạt.

Ông Nguyễn Hữu Hưởng Trưởng ban- Chủ tịch Hội đầu bếp chuyên nghiệp Lâm Đồng và ông Nguyễn Nhật Vũ - Phó chủ tịch Hiệp hội Du Lịch Lâm Đồng điều hành hội thi

Tại hội thi ẩm thực, gần cả trăm đầu bếp thuộc Chi hội Bếp chuyên nghiệp Lâm Đồng cùng nhiều đầu bếp khác trên cả nước đã có dịp thể hiện khả năng chế biến món ăn hàng đầu hiện nay. Theo đó từ khoảng 150 món lấy nền nguyên liệu atisô, các đầu bếp đã kỳ công dùng các bộ phận của cây để chế biến thành các món ăn, sau đó đã chọn ra được 100 món ngon phù hợp.

Cũng theo ban tổ chức, cách sử dụng atiso lâu nay phổ biến dưới dạng pha trà để uống hoặc nấu một số món ăn đơn giản. Tuy nhiên, đến với cuộc thi, qua tài nghệ của các đầu bếp, atiso được chế biến thành 100 món ngon độc đáo như súp atiso sụn cá tầm, lẩu gà atiso, bồ câu tiềm atiso và sâm tươi, gà H'Mông hầm atiso tứ quý, cá trứng Phú Quốc atiso bách hoa, bánh trung thu atiso, cơm chiên atiso cá tầm cuộn ngũ sắc...

“Cuộc thi làm nổi bật lên những thế mạnh độc đáo từ atiso, quảng bá ẩm thực trong nước, kích thích sự sáng tạo...”, nhà tại trợ bạc của hội thi, bà Phạm Thị Thùy Ngân – Phó Tổng giám đốc công ty Trà Ngọc Duy, chia sẻ.

Tại hội thi, ông Nguyễn Hữu Hưởng, Chủ tịch Hội Đầu bếp tỉnh Lâm Đồng, Trưởng ban giám khảo cuộc thi cũng chia sẻ, đây là sự kiện được tỉnh hết sức quan tâm, nằm trong chuỗi hoạt động du lịch kỷ niệm 130 năm Đà Lạt hình thành và phát triển, là dịp quảng bá rất ý nghĩa cho nền ẩm thực địa phương cũng như du lịch Đà Lạt.

“Đây là cơ hội kết nối, chia sẻ, cùng phát triển tay nghề của các đầu bếp trong cả nước. 100 món tiêu biểu được ban tổ chức xác lập từ các tiêu chí kỹ thuật như được làm từ các bộ phận của cây atiso như hoa, thân, lá, rễ cây atisô; bên cạnh đó là các byếu tố dễ phổ biến, gần gũi, sáng tạo...”, ông Hưởng thông tin.

Một số hình ảnh món ngon làm từ atiso “tụ hội” tại Đà Lạt:

Các đầu bếp tài ba trực tiếp chế biến món ngon từ atiso

Nguyên liệu có thể lấy từ bất kỳ bộ phận nào của loài cây hoa độc đáo

Chế biến thành nhiều món

Nhiều mẫu mã

Gà hầm atiso

Trang trí đẹp mắt

Nghệ thuật tạo hình kết hợp với chất lượng món ăn sẽ cao điểm

Hoa, lá, đài, rễ cây... đều có thể chế biến thành món ngon

Các món đều có đặc trưng mùi vị ẩm thực Việt

Xôi atiso

Nấu trực tiếp

Cách điệu

Công phu

Ban giám khảo chấm điểm tại cuộc thi

Cây hoa atiso tại Đà Lạt (ảnh VNN)

Châu Phú- Quảng Đức